Οι «γκρίζες ζώνες» ήταν μία καινοφανής έννοια, την οποία εφηύρε η Τουρκία πριν από περίπου είκοσι χρόνια. Κάποια στιγμή έφτασε στο σημείο να συμπεριλαμβάνει σε αυτές και τη Γαύδο. Οποτε εζητείτο επισήμως κάποια διευκρίνιση από την Αθήνα για το ποια νησιά ή βραχονησίδες αποτελούν «γκρίζες ζώνες», η απάντηση ήταν πολύ γενική: «Ο,τι δεν συμπεριλαμβάνεται ρητώς στις διμερείς συμφωνίες που καθόρισαν τα σύνορα της Ελλάδος με άλλες χώρες».
Στην αρχή πολλοί νόμιζαν ότι επρόκειτο για ένα διαπραγματευτικό πιόνι, ένα «χαρτί» που θα έπαιρνε, δηλαδή, πίσω η Αγκυρα στο πλαίσιο του μεγάλου παζαριού. Επεσαν έξω.
Η μη επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών έδωσε την ευκαιρία στην Τουρκία να βάλει και άλλα ζητήματα στην ατζέντα, τα οποία με την πάροδο του χρόνου παγιώθηκαν και διευρύνθηκαν. Σήμερα η Τουρκία θεωρεί «γκρίζες ζώνες» σημαντικές περιοχές του Αιγαίου, συμπεριλαμβανομένων και νησιών που κατοικούνται εδώ και δεκαετίες. Αμφισβητεί την
ελληνική κυριαρχία, τόσο στα λόγια όσο και στην πράξη, με τη συχνή παρουσία πολεμικών σκαφών και υπερπτήσεων πολεμικών αεροσκαφών. Εδώ και λίγους μήνες, το κάνει ακόμη πιο συστηματικά και φανερά.
Και η ελληνική πολιτική έχει όμως αλλάξει. Το δόγμα που ίσχυε μετά τα Ιμια προέβλεπε τη μη κλιμάκωση των διαφόρων επεισοδίων και την τήρηση χαμηλών τόνων. Την τακτική αυτή συνέχισαν η κυβέρνηση Καραμανλή και οι επόμενες. Η σημερινή κυβέρνηση ακολουθεί νέα τακτική, με επισκέψεις αξιωματούχων και αξιωματικών σε νησιά που βρίσκονται στο στόχαστρο της Τουρκίας. Η θερμοκρασία ανεβαίνει συχνά και ορισμένες φορές πλησιάζει επικίνδυνα το «κόκκινο». Εμπειροι διπλωμάτες απορούν για το γεγονός ότι το θερμό επεισόδιο δεν έχει ήδη συμβεί.
Ταυτόχρονα, η Τουρκία προσπαθεί να «στραγγαλίσει» το Καστελλόριζο για να στερήσει από την Ελλάδα τη διεκδίκηση υφαλοκρηπίδας που συνορεύει με την κυπριακή.
Ενα επικίνδυνο σκηνικό διαμορφώνεται, όμως, και στην Κύπρο. Οι Τούρκοι επιχειρούν και εκεί να επιβάλουν τη δημιουργία «γκρίζων ζωνών». Ο Ιούλιος θα είναι δύσκολος μήνας. Εως τότε η Αγκυρα θα επιχειρήσει είτε να εκφοβίσει τις εταιρείες που σχεδιάζουν να αρχίσουν γεωτρήσεις και έρευνες στα κυπριακά οικόπεδα είτε να τις εμποδίσει σε περίπτωση που δεν πτοηθούν από τις απειλές. Η διεθνής κοινότητα βλέπει τον κίνδυνο και θα καταβάλει μία ακόμη, ίσως και τελευταία, προσπάθεια για την επίλυση του Κυπριακού. Το παιχνίδι θα χοντρύνει.
Και όλα αυτά μέσα σε ένα εντελώς αβέβαιο και απρόβλεπτο διεθνές περιβάλλον.
Αλέξης Παπαχελάς-Καθημερινή
Στην αρχή πολλοί νόμιζαν ότι επρόκειτο για ένα διαπραγματευτικό πιόνι, ένα «χαρτί» που θα έπαιρνε, δηλαδή, πίσω η Αγκυρα στο πλαίσιο του μεγάλου παζαριού. Επεσαν έξω.
Η μη επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών έδωσε την ευκαιρία στην Τουρκία να βάλει και άλλα ζητήματα στην ατζέντα, τα οποία με την πάροδο του χρόνου παγιώθηκαν και διευρύνθηκαν. Σήμερα η Τουρκία θεωρεί «γκρίζες ζώνες» σημαντικές περιοχές του Αιγαίου, συμπεριλαμβανομένων και νησιών που κατοικούνται εδώ και δεκαετίες. Αμφισβητεί την
ελληνική κυριαρχία, τόσο στα λόγια όσο και στην πράξη, με τη συχνή παρουσία πολεμικών σκαφών και υπερπτήσεων πολεμικών αεροσκαφών. Εδώ και λίγους μήνες, το κάνει ακόμη πιο συστηματικά και φανερά.
Και η ελληνική πολιτική έχει όμως αλλάξει. Το δόγμα που ίσχυε μετά τα Ιμια προέβλεπε τη μη κλιμάκωση των διαφόρων επεισοδίων και την τήρηση χαμηλών τόνων. Την τακτική αυτή συνέχισαν η κυβέρνηση Καραμανλή και οι επόμενες. Η σημερινή κυβέρνηση ακολουθεί νέα τακτική, με επισκέψεις αξιωματούχων και αξιωματικών σε νησιά που βρίσκονται στο στόχαστρο της Τουρκίας. Η θερμοκρασία ανεβαίνει συχνά και ορισμένες φορές πλησιάζει επικίνδυνα το «κόκκινο». Εμπειροι διπλωμάτες απορούν για το γεγονός ότι το θερμό επεισόδιο δεν έχει ήδη συμβεί.
Ταυτόχρονα, η Τουρκία προσπαθεί να «στραγγαλίσει» το Καστελλόριζο για να στερήσει από την Ελλάδα τη διεκδίκηση υφαλοκρηπίδας που συνορεύει με την κυπριακή.
Ενα επικίνδυνο σκηνικό διαμορφώνεται, όμως, και στην Κύπρο. Οι Τούρκοι επιχειρούν και εκεί να επιβάλουν τη δημιουργία «γκρίζων ζωνών». Ο Ιούλιος θα είναι δύσκολος μήνας. Εως τότε η Αγκυρα θα επιχειρήσει είτε να εκφοβίσει τις εταιρείες που σχεδιάζουν να αρχίσουν γεωτρήσεις και έρευνες στα κυπριακά οικόπεδα είτε να τις εμποδίσει σε περίπτωση που δεν πτοηθούν από τις απειλές. Η διεθνής κοινότητα βλέπει τον κίνδυνο και θα καταβάλει μία ακόμη, ίσως και τελευταία, προσπάθεια για την επίλυση του Κυπριακού. Το παιχνίδι θα χοντρύνει.
Και όλα αυτά μέσα σε ένα εντελώς αβέβαιο και απρόβλεπτο διεθνές περιβάλλον.
Αλέξης Παπαχελάς-Καθημερινή
Πηγή
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου